De westerse egel is een insecteneter die tot 31 cm groot kan worden en tot 1300 g kan wegen, waardoor hij tot de grootste insecteneters in Europa behoort. Hij is iets groter dan de oosterse egel. De vacht die de poten, buik, keel, nek en een deel van het hoofd bedekt, is dun en ruw, aan de zijkanten bruin, op de buik licht met een longitudinale bruine vlek. De vlek is minder opvallend bij jonge of oude exemplaren. De typischerwijs gekleurde vacht is die van de kop, namelijk het gezichtsmasker: op de lichte kop heeft hij een donkerbruine streep in de vorm van een V - deze loopt van de snuit naar de ogen en vormt bij de westerse egel de zogenaamde bril. De rug en zijkanten zijn bedekt met 7000-8000 stekels die 2-3 cm lang zijn, in een gelijkmatige donker-wit gestreepte en regelmatige richting, 'gekamd' in één richting - naar achteren. Van alle zintuigen is de reuk het meest ontwikkeld; hij ruikt zelfs voedsel dat onder de grond leeft. Naast reukcellen in de snuit heeft hij een functionerend aanvullend reukorgaan in het bovenste gehemelte van de mondholte, genaamd het orgaan van Jacobson. Aan het einde van de snuit heeft hij tastgevoelige snorharen. Naast de reuk is ook zijn gehoor een belangrijke hulp bij oriëntatie. Overdag en 's nachts ziet hij slecht.